ersserĸingnerussumik pâsissaĸarneĸ

"Gûtivdlo nâlagfiutâ ĸilangme matuerneĸarpoĸ, angerusiatalo igdlerfia nâlagfiutâne takugssaulerpoĸ." (sarĸ. 11, 19). Gûtip angerusiata igdlerfia ivdlernarnerpâmĩpoĸ, ivdlernarnerpâp ingmíkôrtuata áipâne. ivdlernartũme nunamĩtume "ássiliauvdlunilo ĸilaup pîsa tarrarissâne" (Hebr. 8, 5) ingmíkôrtortaĸ táuna angmarneĸartarpoĸ kisiáne uvdlorme sáimáunartitsivigssuarme ivdlernartût minguersarneĸásagângat. taimáitumik Gûtip nâlagfiutâta matuerneĸarneranik angerusiatalo igdlerfiata takugssaulerneranik nalunaerutip ĸilangme ivdlernartûtip ivdlernarnerpâvata 1844-me matuerneĸarnera pivâ, taimane Kristusip iserfigingmago naggasiutaussumik sáimáunartitsiartordlune. ugperníkut palasiunermingnik malingnaissut ivdlernarnerpâme kivfartũssilernerane angerusiata igdlerfia takuvât. ivdlernartũmik aperĸutaussoĸ ilisimassagssarsiorfigalugo ánáussissup kivfartũssinerata avdlángorsimanera pâsivât, mãnákutdlo Gûtip angerusiata igdlerfiata sâne kivfartũssinera tássanilo aungmigut ajortilingnik ĸínússinera pâsivât.

ivdlernartûtip nunamĩtup igdlerfiata agdlagfigssiat ujaraussut mardluk Gûtip inatsisâta perĸússutaisa agdlagsimavfê imarai. igdlerfik táuna inatsisip agdlagsimavfînik torĸorsivĩnauvoĸ, inatsisitdlo Gûtimit pissut igdlerfik ivdlernartúngortitdlugulo pingâruteĸalersípât. Gûtip nâlagfiutâ ĸilangme matuerneĸarmat angerusiata igdlerfia takugssaulerpoĸ. Gûtip inatsisâ ivdlernartũme ĸilangmĩtume ivdlernarnerpâme ivdlernartumik - torĸorsiveĸarpoĸ inatsit Gûtip nangmineĸ oĸalungnermigut Sinaime kagdlertitdlugo nalunaerutigissâ agssangminigdlo agdlagfigssianut ujaraussunut agdlagsimassâ.

Gûtip inatsisâ ĸilangme ivdlernartũmĩtoĸ tássauvoĸ agdlarĸausia pingârtorssuaĸ, táuna agdlagfigssiane ujaraussune Môrsasivdlo agdlagaine kúkuneĸángitsumik ássilissauvoĸ. tamatumínga pingâruteĸaĸissumik pâsingnigtut, taimatut tasíssersũneĸarput takusínãngorĸuvdlugo Gûtip inatsisâta ivdlernássusia avdlángortugssáungíssusialo. sujornatigúme angnerussumik ánáussissup oĸausîsa ilumũssusiat, pâsisínãngorpât: "ĸilagdlo nunalo nungutserdlugit agdlangnínguardlũnît mingneĸ titarnínguardlũnît inatsisit ilât nungúsángilaĸ," Gûtip inatsisâ piumassâta sarĸúmerneringmago, píssusiata tarraralugo, nâgssáungitsumut atassugssauvoĸ, ĸutsigsume aulajaitsumik nalunaiaissutut. agdlangnínguardlũnît titarnínguardlũnît inatsisit ilât avdlángortíneĸángilaĸ, tugsiausiortoĸ oĸarpoĸ: "Nâlagaĸ, oĸautsisit ĸilangme aulajáiput nâgssáungitsumik." perĸussai tamarmik aulagsajuíput. aulajangersagáutuínarput, nâgssaungitsumik taimáisavdlutik." (Mat. 5, 18; tugs. 119, 89; 111,7.8).

inatsisit ĸulit ĸiterpiânĩpoĸ inatsisit sisamât (sapãmik inatsit) nalunaerutigerĸârneĸarneratut: "uvdloĸ sapât erĸainiaruk, ivdlernartísagagko. uvdlut arfinigdlit suliniásautit suliagssatit tamaisa suliaralugit; uvdlutdle arfineĸ áipât tássa sapât Nâlagkap Gûtivit pia, tauva sumik suliagssamik sulísángilatit, ivdlitdlũnît erneritdũnît panîtdlũnît kivfatdlũnît angut kivfatdlũnît arnaĸ nerssutautitdlũnît takornartatdlũnît isâvfingnĩtoĸ nâme. uvdlut arfinigdlit uvdlûtitdlugit Nâlagkap piliarigamigit ĸilagdlo nunalo imardlo táukunanĩtutdlo tamaisa, uníngavdlunilo uvdlut arfineĸ áipãne; tamána pivdlugo Nâlagkap pivdluarĸuvâ uvdloĸ sapât ivdlernartitdlugulo." (2 Môrs. 20, 8-11).

Gûtip anersâvata Nâlagkap oĸausianik misigssuissut táukua ũmatait súnîvigait. ĸulariungnailerpât inatsit tamána ilisimángisamingnik uniorĸutísimagigtik Nâlagkap uvdluanik ĸasuersârfigssamik ivdlernartitsíngíníkut. suna píssutigalugo sapâtip akúnerata uvdluisa sujugdliat uvdlormut Gûtip ivdlernartitânut taorsiutdlugo ivdlernartitaulersimanera pâsinialerpât. agdlagsimassune inatsisit sisamâta atorungnaersitausimaneranut ugpernarsautigssamik navssârneĸ saperput sapâtivdlo avdlángortitausimaneranik takussaĸarsínaunatik. ivdlernartitauneĸ sujugdlermik uvdlut arfineĸ áipânut túniússaussoĸ avdlángortitausimángisáinarsimavoĸ. Gûtip piumassâ ilurnôrdlutik pâsiniarsimavât. mãnalo inatsisâ uniorĸutísimavdlugo pûsigamíko ũmatimíkut aliasugput, Gûtimutdlo nâlangnertik takutípût sapâtânik ivdlernartitsiníkut.

ugperissât úpitíkumavdlugo ilungersûtigingningnerit ĸavsîoĸalutigdlo tamaviârúneĸartaraluarput. kíkutdlũnît pâsíngitsôrsínáungilât ivdlernartûtip ĸilangmĩtup ivdlernartût nunamĩtoĸ ássiliartaralugulo tarrarigpago, tauva inatsit igdlerfingme nunamĩtume pârineĸartoĸ inatsímit igdlerfingme ivdlernartũme ĸilangmĩtume ítumit ássilerĸigsâgáusaoĸ; tamarmik takusínauvât ivdlernartũmik ĸilangmĩtûmik sagdlusuíssut ilagsiumagáine Gûtip inatsisâta piumassâ sapâtivdlo atortũssusia akuerissariaĸarmata inatsisit sisamãne inassutigineĸarneratut. tamána pâsíssutigssauvoĸ agdlagkat iluartut lugdlerîgdluartumik navsuiarneĸarnerisigut Kristusip ivdlernartũme ĸilungmĩtume kivfartũssinerata sarĸúmiúneĸarneranut sákortûmik akerdlilîssoĸarneranut. inuit mato Gûtip matuigâ matuniaraluarpât matulo Gûtip matussâ matuerniaraluardlugo, kisiáne "matuîssartup avdlap matúsángisânik, matussissartordlo avdlap matuísángisânik" oĸarsimavoĸ: "ata, isertarfik avdlap matuneĸ sapigâ sângne matuigautípara." (sarĸ. 3, 7. 8). Kristusip isertarfik, imalũnît kivfartũssineĸ, ivdlernarnerpâme matuersimavâ, ivdlernartũmilo ĸilangmĩtume isertarfíkut angmassúkut ĸáumarĸut ĸaumavoĸ, inatsisitdlo sisamâta inatsisinut tássane pârineĸartunut ilaunera takugssaulerpoĸ; Gûtip kátutai inûp kialũnît atorungnaertitagssaringilai.

Kristusip sulíssússineranik Gûtivdlo inatsisâta nâgssáungitsumik ataneranik sagdlusuíssúmik ilagsingnigsimassut sagdlusuíssut tamána sarĸúmersitat kapitalit 14-iáne sarĸúmiúneĸarnera pâsivât. kapitalime tamatumane nalunaerut pingasunik mianerssorĸússuteĸarpoĸ nunamiut piarêrsimarĸuvdlugit Nâlagkap tikiuterĸingnigssânut. nalunaerutip "erĸartũssivigssâ nagdliúpoĸ" Kristusip inuit ánássutigssãnik naggasiutigssamik kivfartũssinera pivâ. sagdlusuíssut uparuarpâ nalunaiautigissariaĸartoĸ ánáussissup sulissússinera inersîvdlugo ínugtanilo aivdlugit nunamut uternigssâ utarĸîsigalugo. erĸartũssineĸ 1844-me autdlarnigaussoĸ ingerdlátuartariaĸásaoĸ tamarmik ĸanoĸ pineĸarnigssât aulajangerneĸarêrsîvdlugo, taimáitumik inuit sáimáuneĸarfigssâta ĸângiúnigssâ tikitdlugo ingerdlatsissariaĸásaoĸ. inuit erĸartũssivigssame atasínaorĸuvdlugit nalunaerfigineĸarput: "Gûte mianerisiuk, táunalo nâlangnartísiuk ... patdlorfigisiugdlo ĸilangmigdlo nunamigdlo ermitdlo puilassarfînik píngortitsissoĸ." nalunaerutinik tamákunínga ilagsingningnerup kingunere oĸautsinit mákunánga ersserput: táukũput "Gûtip inatsisainik nãmagsingnigtut Jîsusilo ugperalugo". inuit erĸartũssivigssamut piarêrsimásagunik Gûtip inatsisâ maleruartariaĸásavât. inatsit tamána erĸartũssinerme najorĸutarineĸartugssauvoĸ. apustile Pauluge agdlagpoĸ: "inatsiseĸardlutigdlo ajortuliorsimassut tamarmik inatsisitigut erĸartũneĸarumârput . . . uvdlugssame ivssumane inungne issertugkat Gûtip erĸartûgpagit Jîsuse Kristusíkut îvangkîliulo oĸalûtigissara migssiliordlugo." oĸarpordlo "inatsisinik nãmagsingnigtut iluartûtíneĸarumârtut." ugpernigssaĸ angnertûmik pissariaĸarpoĸ Gûtip inatsisâ nãmagsísagáine, tássame "ugperssuseĸarnane Gûtimut iluaritíneĸ ajornaĸaoĸ." "ugpernermitdlo píngitsut nungutdlutik ajortuliáuput". (Rûm. 2, 12-16; Epr. 11, 6; Rûm. 14, 23).

íngilip sujugdliup inuit kajumigsârpai Gûte mianererĸuvdlugo nâlangnarterĸuvdlugulo táuna, patdlorfigerĸuvdlugulo ĸilangmigdlo nunamigdlo ímamigdlo ermitdlo puilassarfînik píngortitsissoĸ. akugdlîssoĸ oĸarpoĸ: "Gûte mianerûk inássutailo maleruardlugit, inuit tamarmik taimailiortariaĸarmata." inatsisiminut nâlangneĸartínago patdlorfigingningneĸ sunalũnit Gûtip ilunrisínáungilâ. "Gûtimingme asangningneĸ tássauvoĸ inássutai maleruaruvtigik." "siutiminik alisitsissoĸ inatsisit tusarumanagit, táussuma ĸínutâlilnît maujungnarpoĸ." (akugdl. 12, 13; Juán. 5, 3;; úss. 28, 9).

Gûtimut patdlortariaĸarnermut píssutauvoĸ táuna píngortitsissûngmat. bîbilime Gûtip atarĸinartitaunigssâ patdlorfigineĸarnigssâlo piumassarineĸartitdlugo píngortitsissûnera tamatigut uparuarneĸartarpoĸ. "mássa inuiaĸatigît gûtigissait tamarmik gûtipilũput, Nâlagkavdle ĸilak píngortípâ." "kimúme ássigissagssavnut ássersũkumavisinga? oĸarpoĸ ivdlernartoĸ. issise ârdlortísigik ĸúmut takuniardlusilo; kia máko píngortípai?" "ima oĸarmat Nâlagaĸ ĸilangmik píngortitsissoĸ, Gûte ivna nunamik piliorpoĸ inerdlugulo aulajangersardlugulo, mássalo píngortingikâ soĸángitsoĸ, kisiáne piliarigâ inoĸartugssaĸ: uvanga tássa Nâlagaĸ, avdlamigdlo nâme." tugsiausiortoĸ oĸarpoĸ: "misiginiaritse, Nâlagaĸ Gûtiungmat, táussuma píngortípâtigut, uvagut tássa ínugtai." "katerssoritse, Nâlagaĸ píngortitsisserput patdlorfigisigo." ĸilangmiutdlo pavkua Gûtimik nâlangnartitsinertik imáitumik píssutigssaĸartípât: "Nâlagarput Gûterput, ilingnut pigititagssáuput nâlangnaut atarĸinautdlo píssaunerdlo, ivdlit sût tamaisa píngortikagkit, ivdlitdlo perĸussagkut íput píngortitauvdlutigdlo." (tugs. 96, 5; Is. 40, 25. 26; 45, 18; tugs. 100, 3; 95, 6; sarĸ. 4, 11).

sarĸúmersitat kapitalit 14-iáne nalunaerutip inuit kajumigsârpai píngortitsissoĸ patdlorfigerĸuvdlugo, nalunaerutivdlo pingasunik ingmíkôrtortagdlip tamatuma kingunerissânik sujuligtûtip inuit Gûtip inatsisainik maleruaissut takutípai. inatsisit tamákua ilâta ersserĸigsumik Gûte píngortitsissutut erĸartorpâ. inatsisit sisamãne (sapãmik inatsíme) agdlagsimavoĸ: "uvdlut affineĸ áipât tássa sapât Nâlagkap Gûtivit pia ... uvdlut arfinigdlit uvdlûtitdlugit Nâlagkap piliarigamigit ĸilagdlo nunalo imardlo táukunanĩtutdlo tamaisa, uníngavdlunilo uvdlut affineĸ áipãne; tamána pivdlugo Nâlagkap pivdluarĸuvâ uvdloĸ sapât ivdlernartitdlugulo." sapâtdlo pivdlugo Nâlagaĸ oĸarpoĸ "nalunaeĸutausassoĸ ... ilisimarĸuvdluse uvanga tássaussunga Nâlagaĸ Gûterse". píssutigssardlo taineĸartoĸ tássauvoĸ: "uvdlut arfinigdlit uvdlûtitdlugit Nâlagkap ĸilagdlo nunalo piliaringmagit, uvdlutdle affineĸ áipãne sulísaermat ĸîtdlagsardlune." (2 Môrs. 20, 10, 11; Hisk. 20, 20; 2 Môrs. 31, 17).

"sapâtip píngortitsinermik erĸáissutigssatut pingârutâ tássauvoĸ Gûtimut patdlornigssap píssutigssavia uparuartuarmago," tássa píngortitsissûngmat, uvagutdlo píngortitauvdluta. gûtisiornerup túngavigpiâ sapâtip ilagâ, sagdlusuíssutip angisûp ajoĸersũssutigissânik kivdlingnangârtumik imarissaĸarame, atulersitat avdlat tamarmik imaríngisãnik. gûtisiornerup túngavigpiâ, uvdlut affineĸ áipãne sulíssutigineĸarturtoĸ pĩnarane gûtisiornermutdle ilũngarmut túngaviussoĸ, tássauvoĸ píngortitsissup píngortitaisalo ássigĩngíssutât. sagdlusuíssut pingârtorssuaĸ tamána pisoĸalisínáungilaĸ puiúngisáinartariaĸardlunilo." (Andrews). inuit sagdlusuíssúmik tamatumínga erĸaisíneĸartuarĸuvdlugit Gûtip sapât Edenime atulersípâ; Gûtivdlo uvavtínik píngortitsissûnera táussumúnga patdlornigssavtínut píssutigssaujuartitdlugo sapât tamatumúnga nalunaeĸutaujuásaoĸ tamatumíngalo erĸáissutigssaujuásavdlune. sapât tamane ivdlernartitaussarsimagaluarpat inuit erĸarsautitik asangningnertigdlo Gûtimut sangmitítarsimásagaluarpait nâlangnartitamigtut patdlorfigissamigtutdlo, tauvalo gûtipilugsiortoĸángisáinarsimásagaluarpoĸ, Gûtimik tunússissoĸarane ugpíngitsoĸásángíkaluardlunilo. sapâtip ivdlernartitaunera nalunaeĸutauvoĸ ilumut Gûtiussumut ilumôrnermut "ĸilangmigdlo nunamigdlo ímamigdlo ermitdlo puilassarfînik" píngortitsissumut. tamatuma kingunerissânik nalunaerut inatsisai maleruarĸuvdlugit kajumigsârutaussoĸ pingârtumik inungnut kajumigsârutáusaoĸ sapât pivdlugo inatsit maleruarĸuvdlugo.

inuit Gûtip inatsisânik maleruaissut akerdlerissãtut íngilip pingajuata inuit avdlat uparuarpai támarnartuilo ánilârnangârtut ima mianerssorĸússutigalugit: "kialũnît nerssut ássingalo patdlorfigigunigit ĸaumigutdlo agssangmigutdlũnît ilisarnaĸutsersíkune, táunátaoĸ vĩnimik kamáumik Gûtip pianik akoĸartínago ermutsimut kamangnerata pianut imiúsimassumik imísavoĸ." (sarĸ. 14, 9. 10). nalunaerut tamána pâsíságaine ássersûtit atorneĸartut erĸortumik navsuiartariaĸarput. nerssut, ássinga ilisarnaĸutdlo sunut ássersûtigineĸarpat?

sujuligtûtit ataĸatigît ássersûtit tamákua erĸartorneĸarfê autdlarnerput sarĸumersitat kapitalîsa 12-iáne kũkôriaussarssûp Kristusimik (inúngornerane) aseruiniaraluartup taineĸarfiane. kũkôriaussarssuaĸ Sãtanimik taineĸarpoĸ. (sarĸ. 12, 9). táussuma Herûtase súnîvigâ Kristuse toĸuterĸuvdlugo. kisiáne ajortup Kristusimut ínugtainutdlo akũinermine kristumioĸalerĸârneranît ukiune huntritilingne sujugdlerne pingârnerussumik sákugissâ tássa rûmamiut nâlagfiat Gûtimik nalussûvfiussoĸ. tássa kũkôriaussarssuaĸ sujugdlermik Sãtanimut ássersûtigineĸardlune áipagssânik rûmamiunut Gûtimik nalussunútaoĸ ássersûtigineĸarpoĸ.

sarĸúmersitat kapitalîsa 13-iáne (versit 1.-10-ánut) nerssut avdla" tîgeriussap ássigissâ" oĸalugtuarineĸarpoĸ, "kũkôriaussarssûvdlo píssaunine igsiavíssârssuanilo táussumúnga túniúpai". sôrdlo nâggârtut amerdlanerit isumaĸarsimassut. tamána ássersûtauvoĸ pâveĸássutsimut rûmamiut nâlagauvfitoĸâta píssaunerisimassânik nâlagáussusianigdlo kingornússissumut.

"pigínaunermigdlo tunineĸarpoĸ ĸáumatit sisamanik ĸuligdlit mardlugdlo sulisínaorĸuvdlugo." sôrdlo matuma sujulîne taineĸarêrsoĸ uvdlut tamáko autdlarnerput pâvikut nâlagaulernerisigut ukiume 538-me Kristusip inúngornerata kingornagut nâvdlutigdlo 1798-ime. ukiume kingugdlermik taineĸartume pâve franskit sákutûinit tigussauvoĸ pâveĸássuserdlo toĸússutigssamik ikiligauvdlunilusôĸ, sujuligtûtdlo erĸûtíneĸarpoĸ: "parnaerússivingmut pisitsissoĸarpat, táuna parnaerússivingmut pisíneĸasavoĸ."

pivfigssákut tássûna ássersũmik avdlamik sarĸúmersoĸarpoĸ. tamána pivdlugo pruvfîte oĸarpoĸ: "nerssutdlo avdla takulerpara nunamit ĸaĸissoĸ. savârĸatutdlo mardlungnik nagssoĸarpoĸ, kũkôriaussarssuartutdlo oĸalugpoĸ." nerssutip táussuma issíkuata ĸanordlo sarĸúmernerata takutípâ inuiaĸatigît tássûna ássersũneĸartut ássersûtigineĸartunit sujulînit avdláussuteĸarmata. nâlagauvfigssuit nuname nâlagausimassut Dânialimut sarĸúmiúneĸarput nerssússuartut ĸâsugtutut "ĸilaup anorai táuko sisamat imarssuarmut pitorarmata" ĸaĸissutut. íngilip Juánase navsuiáupâ ima: "ermit takussatit ... tássa ingmíkut inuiaussut inugpagssuitdlo inuiaĸatigîtdlo ingmíkutdlo oĸausigdlit". (sarĸ. 13, 11; Dân. 7, 2; sarĸ. 17, 15). tiguainiardlune mumisitsiniardlunilũnît sorssungnernut nâlagauvfît silardluit anorerssuitdlo akũinermut ássersûtigineĸarput. ĸilaup anorerssue sisamat imarssuarmut pitorartut ássersûtigineĸarput píssauneĸalerumavdlutik akiûvfigisimassáinut.

nerssutdle mardlungnik nagssulik "nunamit ĸaĸissoĸ" savârĸatutítoĸ. inuiaĸatigît ássersûtigissamik taimáitumik ássersûtigssaĸartitaussut túngavilerneĸarumavdlutik nâlagauvfingnik avdlanik úpititaĸarniángitsut nunap ingmíkôrtuane nunasiarineĸarĩngitsumĩtariaĸarput erĸigsinarnerussumigdlo ineriartortariaĸardlutik. taimáitumik Europame silarssuatorĸame nâlagauvfitoĸarpagssuit inugtuvdlutigdlo sorssugtut akornáne sarĸúmersínausimángitdlat.

inuiaĸatigît sordlît-uko 1798-ip migssâne "silarssûp ingmíkôrtuane nutâme" píssagtíkiartulerdlutik silamiut malugiligait? ássersûtip tamatuma sũssusia ĸularutigineĸarsínáungilaĸ. pruvfîtip ássersûtigissânut tamatumúnga inuiaĸatigît atausĩnavît nalerĸúput. Tássûna Amerikame nâlagauvfeĸatigît nalunángitdluínartumik pineĸarput. atuagkiortup nuimassup nâlagauvfît peĸatigît ĸaĸinerat agdlautigiutdlugo ima oĸautigai: "nautsîagssatut nipaitsutut agdliartordluta nâlagauvfíngorpugut." (Townsend).

kisiáne savâraĸ nagssoĸaraluardlune kũkôriaussarssuartut oĸalugpoĸ. "nerssutivdlo sujugdliup pigínáussusia támakerdlugo táussuma tákuane pissarpoĸ, nunamutdlo tássanilo ineĸartunut patdlorfigitípâ nerssut sujugdleĸ, ikiminik toĸússutigssaugaluartumik mamítôrtoĸ." (sarĸ. 13, 11-14).

ássersûtigissup tamatuma suvûrĸatut nugssue kũkôriaussarssuartutdlo nipeĸarnerata inuiaĸatigît taimatut ássersũneĸartut oĸalungnermikut ilerĸumíkutdlo malungnavigsumik ássigĩngíssuteĸarnigssât takutipâ. inuiaĸatigît "oĸalugtarput" inatsissarnerme erĸartũssissoĸarnermilo pissortaussut suliaisigut. suliamíkut tamákunatigut kivfáungíssuseĸángitsumik erĸigsinartumigdio ilerĸugssat nâlagsuinermingnut túngaviliússatik nigorterumârpait. "kũkôriaussarssuartut oĸalungnigssânik" ãmalo "nerssutip sujugdliup pigínáussusia tamákísagâ", ersserĸigsumik sujuligtûtauvoĸ inuiaĸatigîgtut kũkôriaussarssuarmut ássersũneĸartutut saĸitsautilerumârnigssãnik ĸinugingnigkumârnigssãnigdlo. nerssutivdlo mardlungnik nagssugdlip "nunamut tássanilo ineĸartunut patdlorfigitíkâ nerssut sujugdleĸ," oĸautigineĸartup tamatuma takutípâ inuiaĸatigît táukua nâlagáussusertik atorumârmássuk gûtisiornerme ilerĸugssaĸ pâveĸássutsimut únersiutigssaussoĸ píngitsailîníkut atulersísavdlugo.

inuiaĸatigîngnik túngavilîssut silatusârdlutik ilagît ínugtaussutut nâlagkersuinigssât tamatumalo kinguneríngitsûgagssaríngisainik saĸitsáunermik ĸinugingningnermigdlo pilersitsinigssât pitsailiorniarpât. nâlagauvfeĸatigît túngaviussumik inatsisâta mána aulajangerpâ: "inatsissartut inatsisiliúngisáinásáput ugperissagssamik atortitsiniutaussumik piumassamigdlũnît ugperissagssarsiornigssamik inerterĸutaussumik." ãmalo: "nâlagauvfingne peĸatigîngne nâlagkersuinerme atorfiligtut atorfinigtitaunigssame ugperissamut túngassumik misilîneĸángisáinasaoĸ." ugperissarsiornerme ilerĸugssaĸ sunaugaluartordlánît nâlagauvfiup atorfiligtai ikiortigalugit maleruartíniagausínáungilaĸ ĸularnavêrĸutit tamáko ersserĸivigsumik atorungnaersínagit.

sunaunale "nerssutip ássinga?" ĸanordlo pilersitaujumârpa? ásseĸ pilersitauvoĸ nerssúmit mardlungnik nagssulingmit, nerssutivdlo sujugdliup ássigâ. nerssutivdlo ássinganigtaoĸ taineĸartarpoĸ. taimáitumik ássip ĸanoĸ íssusia ĸanordlo pilersitaunera pâsiumavdlugo nerssutip nangmineĸ, imáipoĸ pâveĸássutsip, píssusê misigssortariaĸarpavut.

ilagît sujugdlît îvangkîliup perĸusersuíssusia nigordlugo Gûtimigdlo nalussut ilerĸuinik atuilerníkut aserũkamik Gûtip anersâva píssauneralo ánaivait. inuitdlo tarnimíkut nalúngíssusiat nâlagkersorsínaujumavdlugo silamiut pissortait ikiortigssarsiarait. tamatumale pâveĸâssuseĸ kingunerâ, ilagît nâlagauvfingmut nâlagkersuissut nangmingneĸ sujunertarissatik nãmagsiniardlugit, pingârtumigdlo "ajoĸersuinerdlungneĸ" pitdlarumavdlugo. nâlagauvfeĸatigît nerssut ássigilísaguniko ilagîngne pissortaussut nâlagauvfingme pissortaussut nâlagtigilertariaĸalísavait nâlagauvfingme pissortaussut oĸartugssáussusiat sujunertarissamingnut atortorilerdlugo.

itsaĸ ilagît kristumiut píssaunigdlit silamiut ikiortigssarsiaringmatigik píssutauvoĸ tássa tunússinrĸ. Pauluse agdlngpoĸ "nagdliúsángingmat kisiáne tunússinerssuaĸ nagdliuterêrpat." (2 Tás. 2, 3). taimatútaoĸ ilagîngne tunússinerup nerssutip ássinga avĸutigssarsiũkumârpâ.

bîbilip ajoĸersũpâtigut Nâlagkap tikiúnigssâ sujorĸutdlugo ukiune huntritilingne sujugdlernisut ugperissagssarsiornerme tunússineĸarumârneranik. "uvdlugssane kingugdlerne ajornartunik nagdliútoĸásangmat. inuit inûjumârmata ingmingnik asassut ... ajúngitsunik ûmigssuissut, kigdlũssissut, isumaitsut, ilisimatûniartut, Gûte kajumiginago nuánârutinut kajumigtut, Gûtimut mianeringningneĸ ileĸorissûssârdlugo píssauneĸarfigiumanagule." Sãtane súnîumârpoĸ "nalingínarnik kivdlingnartulianik nalunaeĸutinigdlo tupingnartulianigdlo sagdlunernik," ãmalo "ilumôrnermut asangningnigssamik ilagsissaĸángitsut," perĸuneĸarumârtut "támarnartunut sualugtunut sagdlunerit ugpererĸuvdlugit." (2 Tim. 3, 1-5; 2 Tás. 2, 9-11). gûtĩssuseĸ taimáitoĸ nagdliúkune ukiune huntritilingne sujugdlernisut kinguneĸarumârpoĸ.

nâlagauvfingne peĸatigîngne ilagîgsoĸatigît ugperissagssat atausiákât isumaĸatigĩssutigissatik maleruartíniardlugit atulersitatigdlo atatíkumavdlugit nâlagauvfiup pissortai ikiortigssarsiarigpatigik, tauva Amerikap nâggârtûvfiup katûgdlit rûmalerissut nâlagauniássusiat ássilisimásavât, tamatumalo kingunerissânik avdlatut ugperissagdlit nâlagauvfingmit pitdlagaussarnigssât píngitsûgagssaujungnaerumârpoĸ. nerssutivdlo mardlungnik nagssugdlip "tamflisa mikissutdlo angisûtdlo pisûtdlo pîtsutdlo kivfáungitsut kivfaussutdlo agssaisigutdlũnît talerpigdlîsigut ĸauisigutdlũnît ilisarnaĸúmik pilersorneĸartípai, kimutdlũnît ilisarnaĸúmik tamatumínga nerssutivdlũnît arĸanik arĸatalũnît kisitsisânik pigingníngitsumut pisinerdlũnît tuniniainerdlũnît ajornarsisitdlugo." (sarĸ. 13, 16. 17). íngilit pingajuata mianerssorĸússutâ imáipoĸ: "kialũnît nerssut ássingalo patdlorfigigunigit ĸaumigut agssangmigutdlũnît ilisarnaĸusersíkune, táunátaoĸ vĩnimik kamáumik Gûtip pianik akoĸartínago ermutsimut kamangnerata pianut ímiúsimassumik imísavoĸ." nerssut tássûna erĸartorneĸartoĸ nerssutivdlo mardlungnik nagssugdlip inungnit patdlorfigitíniagâ, tássa nerssut sujugdleĸ sarĸúmersitat kapitalîsa 13-iáne taineĸartoĸ, tîgeriussaĸ, imáipoĸ pâveĸássuseĸ. "nerssutip ássinga" tássa tunússisimassumik nâggârtũssuseĸ ineríkumârtoĸ nâggârtut peĸatigikûtât ajoĸersûtigissatik píngitsailîníkut maleruartíniardlugit nâlagauvfiup pissortai sâgfigissalerpatigik. "nerssutip ilisarnaĸutâta" sũssusia matuma kingulîsigut takujumârparput.

nerssut ássingalo patdlorfigerĸunago mianerssorĸússutip kingornagut sujuligtût nangigpoĸ: âjuko "Gûtip inatsisainik Jîsusimutdlo ugpernermik atatitsissut," Gûtip inatsisainik maleruagaĸartut taimatut nerssúmut patdlortut akerdlerissãtut erĸartorneĸarmata Gûtimut patdlortut nerssúmutdlo patdlortut avigsârutât tássáusavoĸ ilaisa Gûtip inatsisainut nâlangnerat ardlaisalo nerssutip inatsisainut nâlangnerat.

autdlarĸausiut: "uvanga tássa Nâlagaĸ Gûtit, ilingnik anisitslssoĸ Egivtindmit, kivfartorfingmit. "
1. "avdlanik Gûteĸásángilatit uvangáungitsunik.”
2. "ilingnut inûssaliúsángilatit ássiliornatitdlo sûvdlũnît ássinganik, ĸilangmilũnit pavane itup nunamilũnît samalle ítup ássinganik nâme. patdlorfigisángilatitdlo tamáko kivfartorfigisanagitdlo; uvanga Nâlagaĸ Gûtit Gûtiugama ilungersortoĸ, isujuaissat ajortuliainik takusaissoĸ ĸitornaine pingajugssaine sisamagssainilo, ûmigssortivne; isumagssuinermigdlo pissartoĸ tûsintilingne, asassivne inássutivnigdlo maleruaissune."
3. "Nâlagkap Gûtivit arĸa atornerdlúsángilat, Nâlagkap píngitsûtísángingmago aterminik atornerdlussoĸ."
4. "uvdloĸ sapât erĸainiaruk, ivdlernartisagagko. uvdlut arfinigdlit suliniásautit tamaisa suliaralugit; uvdlutdle arfineĸ áipât tássa sapât Nâlagkap Gûtivit pia, tauva sumik suliagssamik sulisángilatit, ivdlitdlũnît erneritdũnît panîtdlũnît kivfatdlũnît angut kivfatdlũnît arnaĸ nerssutautitdlũnit takornartatdlũnît isâvfingnĩtut nâme. uvdlut arfinigdlit uvdlûtîtdlugit Nâlagkap piliarigamigit ĸilagdlo nunalo imardlo táukunanĩtutdlo tamaisa, uníngavdlunilo uvdlut arfineĸ áipãne; tamána pivdlugo Nâlagkap pivdluarĸuvâ uvdloĸ sapât ivdlernartitdlugulo."
5. "atâtatdlo anânatdlo atarĸíkit, inũmersorĸuvdlutit nuname Nâlagkap Gûtivit ilingnut túniússâne."
6. "inuásángilatit."
7. "aruauneĸásángilatit."
8. "tigdlisángilatit."
9. "tugdlit nalunaiáisisutigisángilat sagdluvdlutit."
10. "tugdlivit igdlua pileritsautigisángilat. pileritsautigisángilatit tugdlivit nulialũnît kivfâlũnît angut kivfâlũnît arnaĸ ugsiutâlũnît siutitûtâlũnît sûtdlũnit tugdlivit pigissai."

2 Môrs. 20, 2-17.

inatsisit ilagîngnit rûmalerissunit avdlángortitat

1. "uvanga tássa Nâlagaĸ. avdlanik Guteĸásángilatit; ássillúsángilatit patdlorfigiumavdlugo."

2. "Nâlagkap Gûtivit arĸa atornerdlúsángilat.”

3. "sapâtiv. ivdlernartitaunigssâ erĸaimaniaruk.”

4. "atâtatdlo anânatdlo atarĸikit, inũmersorĸuvdlutit ingerdlavdluarĸuvdlutitdlo."

5. "inuásángilatit."

6. "arnauneĸásángilatit."

7. "tigdlisángilatit."

8. "tugdlit nalunaiáissutigisángilat sagdluvdlutit,"

9. "tugdlivit nulia pileritsautigisángilat."

10. "tugdlivit pigissai sûssutdlũnit pileritsautigisángilatit."

"Katolsk Katekismus" (katûgdlit katekismusiat), Averbode 1927.

nerssutip taimalo ãma ássingata ingmíkut ilisarnaĸutâ tússa Gûtip inatsisainik uniorĸutitsineĸ. nagssuaraĸ pivdlugo Dâniale oĸarpoĸ: "isumaliorumârpoĸ uvdlut nâperiagagssat inatsisitdlo avdlángortíkumavdlugit." (Dân. 7, 25). Paulusip píssauneĸ tamána "ajortip inuatut" Gûtimit angneruniartutut issigâ. sujuligtûtit táuko ingmingnut nalerĸúput. pâvikut Gûtip inatsisânik avdlángortitsiníkut aitsât Gûtimit angneruniarsínáuput, kíkutdlo inatsímik taimatut avdlángortitamik maleruaissut tamarmik pissortaussoĸ avdlángortitsisimassoĸ nâlagarsiorfigât. taimatut pâvikut inatsisainut nâlagarsiorneĸ Gûtimut pínane pâvimut nâlagarsiornerúsaoĸ.

ilagît pâvíkut Gûtip inatsisâ avdlángortíniarsimavât. inatsisit áipât ássinut patdlornigssamik inerterĸutaussoĸ ilángúneĸángilaĸ, inatsisitdlo sisamât avdlángortitauvoĸ uvdlut sujugdliat ivdlernartitagssatut uvdlut arfineĸ áipãnut taorsiutdlugo. katûgdlitdle inatsisit áipâta ilángúneĸángíneranut píssutaunerarpât tamána pissariaĸángingmat, inatsisit sujugdliáne ilaungmat, inatsitdlugôĸ sarĸúmiúsimavât Gûtip piumassâ erĸordluínardlugo pâsineĸartugssatut. tamánausínáungilaĸ avdlángortitsineĸ sujuligtûtigineĸartoĸ, pruvfîtime oĸarpoĸ píssaunerup pineĸartup "uvdlut inatsisitdlo avdlángortikumavdlugit isumaliutigísagai." inatsisit sisamâta sujuligtût erĸûtitdluínarpâ. avdlángortitsinerup tamatuma túngavigssatuarisínaussâ tássa ilagît oĸartugssáussusiat. tássûna pâvíkut ersserĸigsumik Gûtimit angneruniarput.

Gûtimut patdlortut inatsisit sisamãnut nâlangnertik pingârtumik ilisarnaĸutigigât - inatsisip tamatuma Gûtip píngortitsissûnera taimáitumigdlo inungnit nâlangnartitaussariaĸarnera imaringmago - nerssúmut patdlortut ilisarnaĸutiginerúsavât píngortitsissup ilisarnaĸutigssatut nalunaeĸutânik aserorteriniarneĸ ilagîngnigdlo rûmalerissunik akitsisitsiniarneĸ. pâvíkut angneruniarnerat sujugdleĸ tássauvoĸ uvdlut sujugdliat "Nâlagkap uvdluatut" ivdlernarterĸugamíko nâlagauvfiuvdlo pissortaisigut tamána píngitsailĩssutigalugo. bîbilivdle uvdlut sujugdliat pínago uvdlut arfineĸ áipât Nâlagkap uvdluatut oĸautigâ. Kristuse oĸarpoĸ: "taimáitumik inûp ernera sapãmut agdlât nâlagauvoĸ." pruvfîtíkutdlo Isaiákut Nâlagkap sapât ima oĸautigâ: "uvdluvne ivdlernartume." (Mák. 2, 28; Is. 58, 13).

sapâtip Kristusimit avdlángortitaunera nangmineĸ oĸausiagut akardlilerneĸarpoĸ. ĸáĸump oĸalũssinermine oĸarpoĸ: "isumaĸásángilase inatsisitdlũnit pruvrîtitdlũnît atorungnaersísavdlugit tikiútuga, atorungnaersitsiartúngilanga, nãmagsisitsiartorpunga. ilumut oĸarfigâvse: ĸilagdlo nunalo nungutserdlũgit agdlangnínguardlũnît mingneĸ titarnínguardlũnît inatsisit ilât nungúsángilaĸ, kisiáne tamarmik taimailigpata. taimáitumik inássutit tamákua mingnerit ilãnik atorungnaersitsissoĸ inungnigdlo taima ajoĸersuissoĸ ĸilangmiup nâlagauvfiane mingnermik taineĸásavoĸ; nâlagtordle taimalo ajoĸersuissoĸ ĸilangmiup nâlagauvfiane angisûmik taineĸásavoĸ." (Mat. 5, 17-19).

sapâtip avdlángortitaunerata agdlagkane iluartune túngavigssaĸángínera nâggârtunit ĸavsînit miserratigineĸángilaĸ. tamána ersserĸigsumik oĸautigineĸarpoĸ Amerikame bîbilimit atuagagssîniaĸatigîngnit sapãmilo mêrĸanik ajoĸersuiniaĸatigîngnit. atuagagssiat tamákua ilâta "testamentitâp uvdlut sujugdliata ivdlernartitaunigssânik" perĸússutitaĸángivingnera miserratigíngilâ.

avdlalo ima agdlagpoĸ: "Kristusip toĸunera tikitdlugo uvdloĸ avdlángortitsivigineĸángilaĸ." ãmalo "oĸalugtuarineĸarneranitdlo (apustilit) uvdlut arfineĸ áipâta sapâtitut ivdlernartitagssatut uvdlut sujugdliánik taorserneĸarnigssânik perĸússutãnik takugssaussoĸángilaĸ."

katûgdlit miserratigíngilât sapât avdlángortitausimangmat ilagîgsoĸatimingnit, oĸartarputdlo nâggârtut uvdlut sujugdliáne sapâtisiortarníkut ilagîgsoĸatigîngnut táukunúnga nâlagarsiornerardlugit.

ilagît rûmalerissut oĸartugssáussusiánut nalunaeĸutitut imalũnît ugpernarsautitut atuagkiortut katûgdlit "uvdlut sujugdliata uvdlut arfineĸ áipãnut taorsiutdlugo atulersitaunera nâggârtunit iluarineĸartoĸ" taissarpât ... "tássame uvdlut sujugdliáne sapâtisiorníkut ilagît uvdlunik nagdliútunik atulersitsisínautitaunerat" akuerât. tauvame sapâtip avdlángortitaunera sûva ilagît rûmalerissut nâlagáussusiánut nalunaeĸutáungíkune - "nerssutip nalunaeĸutânik" taissariaĸángíkune?

ilagît rûmalerissut nâlagaujumássusertik taimaitísimángilât, silamiutdlo ilagîgsoĸatigîtdlo nâggârtûssut sapât táukua pilersitât iluariguníko bîbilivdlo sapâtâ atorungnaersitdlugo, tauva táukua piumassarissâta pissariaĸássusia miserratigíngilât. ilerĸûssut ilagîngnilo pissortaussut avdlángortitsisimanermut nâlangniagagssatut takorĸusínauvait; kisiáne taimailiorníkorpiaĸ najorĸutagssaĸ ilagîngnut rûmalerissunut avigsârutertik ĸângĩnarpât, tássa bîbilip bîbilivdlo kisime nâggârtune ugperissagssaunera.

uvdlut sujugdliata ilagîgsoĸatigît nâggârtut tungãnit ivdlernartitaorĸussaunera tássauvoĸ pâveĸássutsip - nerssutip - patdlorfigitíneĸarnera. sapãmik inatsisip piumassai ilisimavdlugit sapâtiussame sapâtisiortarumassut sapâtivingme pínatik, táukua pissortaussut kisimîtdlutik tamatumínga inatsissûssut nâlngarsiorfigait. kisiáne inuit ugperissagssamut túngassumlk ilerĸugssaĸartitaunerisigut tamatumalo nâlagauvfiup pissortaisa ikiortigineĸarnerisigut nâlagarsiortitsiníkut ilagîgsoĸatigît nangmingneĸ nerssut ássilísavât. taimáitumik uvdlup sujugdliup nâlagauvfeĸatigîngne píngitsailîníkut ivdlernartitaunera tássáusagaluarpoĸ píngitsailîníkut nerssúmut ássinganutdlo nâlagarsiortitsineĸ.

ukiunile sujugdliunerussune kristumiut uvdlut sujugdliat sapâtisiorfigissarsimavât tássausoralugo bîbilip sapâtâ, sulilo ilagîgsoĸatigîngne tamane, katûgdline rûmalerissunísaoĸ, kristumioĸarpoĸ isumaĸartunik uvdlut sujugdliat tássaussoĸ Gûtip ĸasuersârfigssatut aulajangiússâ. táukua ilumôrtumik sujunertaĸarnerat nangminerminutdlo ilumôrniarnerat Nâlagkap akuerâ. kisiáne uvdlup sujugdliup ivdlernartitaunigssâ inatsisíkut aulajangerneĸarpat silamiutdlo sapâtiviussume sapâtisiortariaĸarnermik nalunaerfigineĸarpata, tauva kialũnît Gûtip inatsisânik uniorĸutitsissup ilagît rûmalerissut perĸússutigissât maleruarumavdlugo taimailiornermigut pâve Gûtimit angnerutísavâ. ilagît rûmalerissut pissortaussordlo ilagît rûmalerissut ilerĸorerĸussânik nâlagtitsiniartoĸ nâlagarsiorfigísavai. nerssut ássingalo patdlorfigísavai. inuit ilerĸorerĸussaĸ Gûtip nâlagáussutsiminut nalunaeĸutaussutut oĸautigissâ atorungnaersitdlugo ilerĸorerĸussaĸ ilagît rûmalerissut nâlagáussutsimingnut nalunaeĸutagssatut ĸinigât taorsiutdlugo atuleruníko, tauva taimailiornermíkut rûmalerissut píssauneránut nâlangnerup nalunaeĸutâ, tássa "nerssutip nalunaeĸutâ" pigiliutísavât. tamánalo inungnut ersserĸigsumik navsuiautigineĸarêrpat, Gûtivdlũnît inuitdlũnît ilerĸorerĸussât ĸinigagssarilerpatigik, tauva aitsât uniorĸutitsiuáinartut "nerssutip nalunaeĸutânik" nalunaeĸutserneĸarumârput.

íngilit pingajuata nalunaerutâ (sarĸ. 14, 9-11) inungnut sujôrasârutaussut súkutdlũnît tusagagssiarineĸarsimassut ánilârnarnerssãnik imaĸarpoĸ. ajortuliaĸ ánilârnangârtûsimásaoĸ Gûtip kamangneranik sáimáunermik akuitsumik pilersitsissugssaĸ. inuit erĸarsautigissagssamik taima pingârtigissumik issertũneĸásángitdlat. ajortuliornigssamut mianerssorĸússut silamiunut nalunaiautigineĸásaoĸ Gûtip pitdláissutigssamik erĸartũssinigssâ sujorĸutdlugo, tamarmik píssutaussut pâsisínáusangmatigik aniguinigssamutdlo pivfigssaĸásangmata. sujuligtûtip oĸautigâ íngilip sujugdliup nalunaertitille oĸalûtigísagâ "nunamiunut tamanutdlo inuiaĸatigîgsunut ingmíkutdlo oĸausilingnut ingmíkutdlo inuiaissunut." íngilit pingajuata mianerssorĸússutâ nalunaerutip pingasunik ingmíkôrtortaĸartup tamatuma ilagissâ angnikínerúngitsumik nalunaerutigineĸartugssauvoĸ. sujuligtûtaussoĸ nâpertordlugo íngilimit ĸilaup migssâgut tingmissumit nipitûmik oĸalûtigineĸásaoĸ" tamánalo silamiut arajutsissagssarísángilât.

Agssortũssutigussaĸ píssutigalugo kristumiut tamarssuarmik mardluvíngordlugit avigsârumârput: Gûtip inatsisânik maleruaissut Jîsusimutdlo ugperdlutik, ãmalo nerssúmut patdlortut. nauk ilagît nâlagauvfigdlo iligîgdlutik tamaisa píngitsailiniaraluarpatigik "mikissutdlo angisûtdlo pisûtdlo pîtsutdlo kivfáungitsutdlo kivfaussutdlo" "nerssutip nalunaeĸutânik" ilisarnaĸutserniardlugit, taimáitordle Gûtip ínugtai ilisarnaĸutsigaujumanaviángitdlat. Patmosime pruvfîtip takuvai "nerssúmik ássinganigdlo arĸatalo kisitsisânik ajugauvfigingnigtut Gûtip pînik kúkilagtariauteĸardlutik ímap igalâgssiaussap sinâne ĸeĸartut," eríniugardlo Môrsasip pia eríniugardlo savârĸap pia atorpait. (sarĸ. 13, 16; 15, 2. 3).